• Geleceğin eğitimde yön bulacağı bu çağda, geleceğin eğitimine katkı sağlamak için kurulmuş bir dernek olan GED eğitim için yapılan her çalışmada bulunmak ve katkı sağlamak üzere faaliyetlerine devam etmektedir.

    Eğitim. Yenilik. Gelecek.

Gelecek Eğitimde
Yazar

Gelecek Eğitimde



Eğitim.  / Etkinlikler  / Gelecek Eğitimde  / Slider
4. Okul Öncesi Eğitim Zirvesi’ne Başvurular Başladı
Gelecek EğitimdeGelecek Eğitimde Yayınlanma Tarihi 31 Mayıs 2021


Değerli Okul Öncesi Eğitim Gönüllüsü,

Bu yıl dördüncüsünü yapacağımız Okul Öncesi Eğitim Zirvesi’ni 25-26 Eylül 2021 tarihlerinde online olarak düzenleyeceğimizi bildirmekten mutluluk duyuyoruz.

Daha önce kayıt olup ücretini yatıran katılımcılarımızın zirveye katılım hakkı devam etmektedir.

“Hayalinin Peşini Bırakma” teması altında yapılacak ve eğitim alanında otorite isimlerin bir araya geleceği 4. Okul Öncesi Eğitim Zirvesi’nde, ufuk açıcı, ilham verici konuşmalar ve atölye çalışmaları yapılacak.

26-26 Eylül 2021 tarihlerinde yapacağımız 4. Okul Öncesi Eğitim Zirvesi‘ne katılabilmek için kayıt yaptırabilirsiniz. Avantajlı erken kayıt fırsatını kaçırmayın.

KAYIT VE DETAYLI BİLGİ

Zirvede, alanında uzman ve usta isimleri, kendisini geliştirmeye adamış, hayalinin peşini bırakmayan ve öğrenme yolculuğuna devam eden binlerce Okul Öncesi Öğretmeni ve öğretmen adayları ile buluşturacağız.

Katılımlarınızdan dolayı şimdiden teşekkür ediyoruz.

Saygılarımızla,

Okul Öncesi Eğitim Zirvesi
Yürütme Kurulu


Devamını Oku
0
2.8K Görüntülenme
2

Gelecek Eğitimde  / Slider
Online Eğitim Yöntemleri İle İlgili Tavsiyeler
Gelecek EğitimdeGelecek Eğitimde Yayınlanma Tarihi 13 Mart 2020


Dünyadaki Corona virüs salgınından sonra Türkiye’de vaka görülmesiyle Milli Eğitim Bakanlığı okullara bir müddet ara verildiğini duyurdu ve eğitimin online yapılar üzerinden devam edeceğini bildirdi. Bu konuda zaten girişimde bulunan çokta özel öğretim kurumları da var.

Didem Yeşil son 5 yıldır dijital eğitim programlarının tasarım ve koordinasyonunda görev almış bir eğitimci. Bu konuda tecrübeleri çokça fazla.

Didem hanım tecrübelerini paylaştığı Twitter paylaşımını sizlerle paylaşıyoruz.

1. Son 5 yıldır dijital eğitim programlarının tasarım ve koordinasyonunda görev alan biri olarak, şu sıralar dersler/eğitimler online ortamlara taşınırken dikkatimi çeken ve önemsediğim birkaç konuyu paylaşmak isterim.

2. Hızlı ve pratik hareket edilmesi gereken bir zamandayız, bazı gözlem ve önerilerim bu dar zaman aralığı için değil; daha ziyade geneldir.

3. Halihazırda “dijital”i ajandasında öne almış, dijital altyapısı, stratejisi ve deneyimi olan kurumlar duruma kolayca adapte oldu. Tam tersine dijitalde deneyimsiz olanlar için de, tatsız bir nedenle de olsa, dijital çağa adapte olmak için bu önemli bir fırsat olarak görülmeli.

4. Yüz yüze gerçekleştirebildiğiniz (bedensel aktivite gerektirmeyen) hemen hemen her konudaki eğitimi, deneyim kalitesinden ödün vermeden ve hatta – iyi tasarlarsanız- daha da verimli şekilde online’da gerçekleştirmek mümkündür.

5. Aklınıza gelmeyecek kadar fazla dijital araç ve platform artık mevcut. Dolayısıyla online öğrenme, ikinci kalite veya değeri daha düşük bir eğitim formatı değildir. Mevcut şartlarda B planı olarak görülse de esasında yeni norm budur.

6. Yüz yüze bir eğitimi online ortama taşımak, olduğu haliyle birebir online’a transfer etmek anlamına gelmez: yeniden tasarım sürecidir, çünkü dinamikleri ve pedagojisi farklıdır. Bunun için online eğitim bilgi ve tecrübesi olan kişilere danışılmalıdır…..

7. Eğitim teknologları, “instructional designer” gibi kişiler bu alanda uzman kişilerdir. Online eğitim iyi tasarlandığında, sosyal ve tam öğrenmeye yer açan, aktif ve motive edici bir eğitim formatıdır (Skype üzerinden 2 saat boyunca konu anlatmanın ötesidir).

8. Yeniden tasarımda bakılacak başlıca alanlar:

Dijital içerikler: Video, makale vb destekleyici materyalleriniz mevcut mu? Çekilmiş bir videonuz yoksa Youtube her zaman bir kurtarıcı olabilir. Web tabanlı canlı ders yapıyorsanız, her bilgiyi aktarmak zorunda değilsiniz….

9. Aktarmak istediğiniz bilgilerin bir kısmını materyal olarak önden verin, canlı derste daha çok soru-cevap veya tartışma yapın.

10. Ölçme ve değerlendirme metodları: Wooclap, Kahoot, Mentimeter (bknz.) gibi birçok farklı dijital araçla öğrenmeyi ölçmek mümkün.

11. İletişim kanalları: Herkesin birbirine kolayca ulaşabileceği Slack gibi platformlar önem kazanıyor.

12. İş birliği/ birlikte öğrenmeye olanak tanıyacak senkron veya asenkron fırsatlar: Google Drive gibi işbirliği araçlarını, Padlet vb araçları da beyin fırtınası ve grup çalışması için kullanabilirsiniz.

13. Uzaktan destek mekanizması: Özellikle insan desteği kritik.

14. Sorunsuz ve hızlı çalışan, kolay anlaşılır ve test edilmiş dijital altyapı ve araçlar: Olabildiğince az ve öz platform seçilmeli. En önemlisi bir LMS’iniz var mı?

15. Birkaç faydalı kaynak:

Quality Matters, online ders/eğitim tasarımında muazzam rehberleri olan bir platform. Buradan online ders hazırlama rubric’lerine göz atabilirsiniz: Quality Assurance Begins with a Set of Standards.

16. Müthiş bir çeviklik örneği websitesi: https://techagainstcoronavirus.com/edu/ Buradan amaca uygun dijital araçları görüntüleyebilrsiniz.

17. Stanford Üniversitesi’nin online dersler için hazırladığı geniş kapsamlı bir rehber de burada.

18. Online eğitim duayeni Tony Bates’ten konuya ilişkin bir blog yazısı: https://tonybates.ca/2020/03/09/advice-to-those-about-to-teach-online-because-of-the-corona-virus/

19. Online derslerinizde Zoom kullanıyorsanız websitemdeki son yazıya da göz atabilirsiniz.

Devamını Oku
0
7.9K Görüntülenme
4

Eğitim.  / Gelecek.  / Slider
Prof.Dr. Erhan Erkut hocadan; Mezuna Kalmak mı Kalmamak mı?
Gelecek EğitimdeGelecek Eğitimde Yayınlanma Tarihi 21 Şubat 2020


Ben ortaöğretimimi alırken “sınıfta kalmak” vardı. Hatta bizim sınıfın önemli bir bölümü bir veya iki yıl sonra mezun olabilmişti. Sonra sınıfta kalma kaldırıldı. Eğitimi yakından takip etmeyenler bilmeyebilir ama şu anda ortaöğretimde sınıf geçmek için (rapor almakla uğraşmayıp devamsızlıktan kalmayı başaranları saymazsak) öğrencinin nabzının atıyor olması yeterli. Fakat yeni bir tür “kalmak” türetildi: “mezuna kalmak.” Bu terimin içinde hem “mezun” sözcüğü var — yani öğrencinin orta öğretimi bitirdiği mesajı veriliyor, hem de “kalmak” fiili var — yani öğrencinin eğitimine bir üst düzeyde devam etmediği bilgisi var. Çok yaratıcı bir terim.

Üniversiteye giriş sınavında istediği puanı alamayıp, tercih yapmak yerine sınava yeniden hazırlanmaya karar veren öğrenci “mezuna kalmış” oluyor. Bu uygulama ülkemizde ne kadar popüler? Fazlasıyla… 2018 yılında örgün lisans programlarına yerleşenlerin sadece %46’si yeni mezun. %39’u “yerleşmemiş” statüsünde (yani ya mezuna kalmayı seçmiş ve tercih yapmamış ya da tercihlerinin hiç birisine yerleşememiş). Geri kalan %15 ise bir üniversitede okurken sınava yeniden girenler, bir üniversiteden mezun olup sınava yeniden girenler, veya bir üniversiteden kaydı silinip yeniden sınava girenler. MEF Üniversitesi’ne gelen öğrenciler arasında yeni mezun oranı ortalamadan daha yüksek: örneğin 2018’de kaydolan öğrencilerin %60’i yeni mezun. Fakat öğrencilerin %40’i ya mezuna kalmış, ya da başka bir üniversitede okuyup gelmiş.

Mezuna kalma kararını tetikleyen en önemli faktör kanımca öğrencilerin sınav başarı beklentileri. Bu yıl en az 100 aday öğrenci ile görüştüm. Bir tanesi bile bana “sınav sonucu beklediğimden iyi geldi” demedi. Herkesin bir hikayesi vardı: “sınavda aşırı stres yaptım (yeni kuşak terminolojisi),” “aslında çok hazırdım ama bir soruda gereksiz takıldım,” “bilgimi ortaya koyamadım,” “sınavda bir terslik oldu,” “bu sene sorular geçen senelerden farklı idi,” vs vs. Tanıtımda çalışmış olan MEF öğrencilerine sordum — ki 2,000 civarında öğrenci ile görüştüler. Puanı konusunda fikir beyan eden adayların tümü aslında daha yüksek puan almış olması gerektiğini ama sınavda bir “şanssızlık” olduğunu söylemiş! Bu konunun sosyologlarca incelenmesi gerekir ama benim tahminim hem ailelerin, hem okulların hem de özel ders verenlerin öğrencileri pohpohlayarak beklentilerini yükselttiği yönünde. Şimdiye kadar “benim çocuğum ortalamanın altında” diyen anne veya babaya pek rastlamadım — ki tanım gereği toplumun aşağı yukarı yarısı ortalamanın altında olmak zorunda. Ortaöğretim sisteminde sınıfta kalmamanın yanısıra her öğrencinin takdire geçtiği, birçok okulda her dersten 100 alındığını düşünürsek, öğrenci haklı olarak kendisini çok başarılı görmeye başlıyor. Özellikle özel okullar “bizim öğrencilerimiz şöyle iyidir, böyle iyidir” diye tanıtım yaptıkça, özel ders veren hocalar da ne kadar iyi bir iş yaptıklarını kanıtlamak için öğrencinin ne kadar çok yol aldığını ailelere anlattıkça başarı beklentisi yükseliyor ve gerçekçi olmayan seviyelere çıkıyor. Sonra da “sınavdan beklemediğimiz bir sonuç aldık” deniliyor. Öğrencilerin kendilerini daha objektif değerlendirmelerini sağlamak her şeyden önce öğrencinin ruh sağlığı için önemli.

İkinci önemli faktörün adayların belirli bir üniversiteye veya programa fazlaca odaklanmış olması. Maalesef birçok aday kendilerini “vaat edilen ülkeye” sadece bir üniversitenin veya bir programın götürebileceğini düşünüyor. Ben 18 yaşında birisinin bir üniversite veya programa kilitlenmesini anlamakta zorlanıyorum ve bu yönelimde ailelerin önemli bir rolü olduğunu düşünüyorum. Öğrencilere alternatifler detaylı olarak anlatılmalı. Örneğin barajı geçen ama hukuk programına yerleşemeyen bir öğrenciye, siyaset bilimine yerleşip hukukta çift anadal yapabileceği anlatılmalı. Örneğin burslu bilgisayar mühendisliğine puanı yetmeyen bir öğrenciye burslu yönetim bilişim sistemlerine yerleşip istediği kadar bilgisayar mühendisliği dersini seçmeli olarak ekleyebileceği anlatılmalı. Örneğin puanı psikolojiye yetmeyen bir öğrenciye sosyolojiye girip yüksek bir not ortalaması ile psikolojiye geçebileceği, olmazsa psikolojide yandal yapabileceği anlatılmalı. Hepsinden öte, öğrenciye verilmesi gereken mesaj, üniversite ve program ne olursa olsun, gelecekteki başarısı ve mutluluğunun kendi elinde olduğu, eğitimde inisiyatifi ele alması gerektiği ve ders dışı etkinliklerin (stajlar, klüpler, takımlar, gönüllü çalışmalar, okunacak kitaplar, alınacak çevrimici dersler vs) en az dersler kadar önemli olduğudur. Başarı ve mutluluğu üniversite veya program getirmeyecek — öğrencinin kendi çabaları getirecek. Sihirli bir üniversite veya program yok!

Mezuna kalma kararını artıran bir faktör de özel “mezuna kalan sınıfı” açan dersaneler. Görünen o ki, sektörde farklı bir segment, farklı bir ürün oluşmuş… Biraz araştırınca, sistemde iki veya üç defa mezuna kalan öğrencilerin de olduğunu farkediyorsunuz — yani kronikleşen mezuna kalma durumu…ve bundan kendilerine gelir sağlayan özel sektör.

Adaylar neden mezuna kalıyorlar (veya kalmalılar)? Aday, 12 yıldır bir eğitim sisteminin içinde — dersler, ödevler, sınavlar. Mezuna kalan aday yaşamında ilk defa başka hiç bir şey yapmadan bir sınava hazırlanma fırsatı buluyor. Tek odak noktası sınav. Yaşamını istediği gibi planlayabiliyor — tam otonomi. Ayrıca bir yıl önceki sınavdan edinilmiş bir deneyim var. Böyle bir ortamda hazırlanmanın puanı yükseltmesi gerekir. Peki mezuna kalan öğrenciler bir sene sonra ne kadar başarılı oluyorlar? Maalesef bu konuda resmi istatistikler yayınlanmıyor. Rehber öğretmenler ile sohbetlerime dayanan anekdotal bilgilere göre, mezuna kalanların üçte biri daha yüksek puan alırken, üçte biri daha düşük puan alıyor, üçte biri ise ilk aldığına yakın bir puan alıyor.

Neden mezuna kalan herkesin puanı yükselmiyor? Kanımca en önemli neden ilk sınavda alınan sonucun yarattığı travma ve özgüven yıpranması. Bir sınava hazırlanmak için bir yıl gereksiz uzun bir süre. Eğer öğrenci hazırlıklara hemen başlarsa ve zamanını iyi yönetemezse bir müddet sonra psikolojik sorunlar başgösterebilir ve motivasyon düşebilir. Net olarak dile getirmese de öğrenci bu sınavın hayatında yerleşme sonrası hiç bir işine yaramayacağının bilincinde ve böyle bir işe bir yıllık dev bir yatırım yapmış olmasını sürekli sorguluyor; “acaba yanlış mı yaptım?” sorusu ile sürekli boğuşuyor. Öte yandan, üniversiteye yerleşmiş olan akranları ile ilişkiyi sürdürmesi de sorunlu olabilir (onların üniversite hikayelerini dinlemek durumunda kalacak), sürdürmemesi de (asosyalleşme sorunu ile karşılaşacak). Herşey bir yana, tam bir yıl hazırlanılan bir sınava girerken hissedilen stres genellikle ilk sınavda hissedilenden daha büyük oluyor.

Peki neden mi bazı öğrencilerin ikinci seferde puanları yükselirken bazılarınınki düşüyor? Bir öğrencinin sınav performansı aslında istatistiksel bir dağılımdır. Sınavdaki sorulardan tutun, öğrencinin sınav günü öncesi ne kadar iyi uyumuş olduğuna kadar bir çok faktöre bağlı olarak değişim gösterir. Bu dağılımı bulmak istersek, öğrenciye farklı günlerde belki 100 tane sınav verip sonuçların histogramına bakmamız gerekir. Fakat gerçek yaşamda, üniversite sınavı bir defa yapılmaktadır ve öğrencinin performansı bir tek rakama indirgenir. İstatiksel olarak bakıldığında sorulması gereken sorular şunlardır:

1) Öğrencinin sınav sonuçları dağılımının varyansı nedir? (Veya öğrenci benzer sınavlara 100 defa girse alacağı sonuçlar ne kadar değişken olur?),

2) Öğrencinin sınavda almış olduğu sonuç dağılımın ortalamasına ne kadar yakındır?

3) Öğrenci bir yıl çalışarak dağılımını ne kadar yukarıya kaydırabilir ve varyansı ne kadar azaltabilir? Öğrencinin bu belirsizliğin bilincinde olması gerekir. Bir sınava hazırlanırken hedef ortalama performansı olabildiğince yukarı çekmek olduğu kadar varyansı da azaltmak olmalıdır. (Örneğin çalışırken bazı konuların atlanması varyansı artıracaktır.)

Hiç bir aday mezuna kalmamalı mı? Bazı özel durumlar dışında mezuna kalmayı önermiyorum. Bu özel durumlar için birkaç örnek vereyim: 1) Bu yıl görüştüğüm adaylardan birisi sınav gecesi vertigo atak geçirmiş ve sınava hiç uyumadan girmiş. Sınavda kağıdı görebilmek için uzaktan bakmaya çalışmış. Bana sorarsanız bu adayın hiç sınava girmemesi gerekirdi. Ciddi bir sağlık sorunu nedeniyle sınavda düşük puan almış olan adaylar yeniden girmeyi düşünmeli. 2) Bir programı hedefleyip barajın biraz altında kalan adayların (örneğin hukuk okumak isteyip de 195,000 olan aday) da sınava yeniden girmesi makul olabilir. 3) Gerçekten cevapları kaydırdığına emin olan adaylar (örneğin test sınavlarında aldığından 200 puan eksik alıp 1 Milyonuncu olan) kendilerini ilk sınava girmemiş sayabilirler. Bunların dışında kalan adayların puanlarını kabullenip yerleşebilecekleri bir program bulmalarını ve ondan sonra kendi eğitimlerini kendilerinin kurgulamalarını öneriyorum.

Mezuna kalmaya iki alternatif önererek bitireceğim.

1) Sınava girmeden mezuna kalın

Bir yandan 12. sınıfı okurken bir yandan da sınava hazırlanan öğrenci iki işi de iyi yapamama riski alıyor. 12 yıl boyunca sürdürülen bir eğitim maratonundan sonra hemen sınava hazırlanma çabası, 12. yıldan verim alınmasını neredeyse imkansız kılıyor. Öğrenci bu yıl alınması gereken derslerin çoğuna girmediği gibi, sanat, spor, müzik, kültür etkinliklerinden ve hobilerinden de kopuyor ve tam bir sınav robotuna dönüyor. Halbuki, öğrenci “boşluk yılı” (gap year) kararı alırsa, 12. sınıfı bitirdikten sonra hemen sınava girme derdi olmayacağından, hem 12. sınıfı hakkını vererek okuyabiliyor, hem de yaşamdan kopmuyor. Boşluk yılı sayesinde öğrenci birçok fırsata kavuşuyor. Belki en önemlisi, bir staj yaparak yaşamının ilk iş deneyimini kazanıyor. Gezebildiği kadar geziyor, şehrini, ülkesini, dünyayı daha iyi tanıyor. Yabancı dil hakimiyetini geliştirebiliyor. Bunların yanında sistemli bir şekilde, ders, ödev, okul sorunlarından uzak, sınava hazırlanabiliyor ve genellikle 12. sınıfı bitirir bitirmez gireceği sınavda alacağından daha iyi bir puan alabiliyor. Boşluk yılını kesinlikle bir kayıp yıl olarak görmemek gerek. Bu kuşağın ortalama 100 yaşına kadar yaşayıp en az 50 yıl çalışmak zorunda kalacağını düşünürseniz, üniversiteye 17 yaşında mı 18 yaşında mı başlandığının önemsizliği belirgin hale gelir. Bu bir “üniversiteye hazırlık” yılıdır. Öğrenci zamanını iyi yönetip İngilizcesini yeterli seviyeye çıkarabilirse, üniversitedeki hazırlık sınıfını atlayıp akranlarını yakalayabilir. Önerim bu boşluk yılını 4–5 arkadaş birlikte planlamaktır.

2) Üniversiteye girip mezuna kalın

Adayın istediği programa yerleşebileceği bir puan alamayınca mezuna kalmasının temel nedeni, bir programa yerleşme durumunda bir sonraki sene sınava girdiğinde puan cezası ile karşılaşması. Fakat bu ceza sadece bir yıl için geçerli — ikinci yıl sınava yeniden girildiğinde puan düşürülmüyor. Diyelim ki aday endüstri mühendisliği okumak istiyor fakat puanı ancak matematiğe yetiyor. Mezuna kalmak yerine matematiğe yerleşebilir, ilk yıl hazırlık okuyabilir, ikinci yıl da mühendislik müfredatı ile hemen hemen aynı olan birinci sınıf derslerini alabilir. Eğer hala endüstri programına geçmek istiyorsa, önünde iki alternatif var: 1) not ortalaması ile yatay geçiş başvurusu yapmak, 2) sınava yeniden girip endüstri için gereken puanı tutturmak. Eğer yatay geçiş yapabilirse, hazırlık ve birinci sınıf dersleri sayılacağından dönem kaybetmeden eğitimine devam edebilir. Eğer sınav ile yerleşir ise, yerleştiği okulda büyük bir ihtimalle hazırlığı atlar, ve almış olduğu derslerin neredeyse hepsinden muaf olabilir — ve yine dönem kaybetmeden eğitimine devam eder. Öğrenci iki alternatifte de başarısız olursa, aynı iki alternatif bir yıl sonra da önüne çıkacaktır.

Liseli gençlerin mezuna kalma konusunu şimdiden düşünmesini öneriyorum. Derdim bir yılın boşa gitmesi değil, o zamanın bireysel ve profesyonel gelişime harcanması. Neler mi yapabilirsiniz (veya yapmalısınız)? Liselilerin ve üniversiteye yeni başlayanların blogumdaki şu üç yazıyı okumalarını öneriyorum: Liseliler icin Kariyer Planlama, Fark Yaratmak, Üniversiteye Yeni Başlayacak Öğrencilere Öneriler. Unutmayın, her şey sizin elinizde!

Prof.Dr. Erhan Erkut

Kaynak: https://medium.com/@ErhanErkut/mezuna-kalmak-m%C4%B1-kalmamak-m%C4%B1-131b2c8a8b08

 


Devamını Oku
0
4.3K Görüntülenme
9

Ayın Kitabı  / Eğitim.  / Gelecek Eğitimde  / Slider
Ayın Kitabı: Yol Ayrımındaki Gençlik
Gelecek EğitimdeGelecek Eğitimde Yayınlanma Tarihi 6 Şubat 2020


Prof. Dr. Necati Cemaloğlu hocamızdan gençliğe ve o gençliğe hitap eden eğitimcilere yol gösterecek bir kitap geldi. Yol Ayrımındaki Gençlik. Özellikle tüm eğitimci arkadaşlarımızın bu kitabı okumalarını tavsiye ediyoruz.

…

“Yıllar önce, çocukluğumun geçtiği şehirde, duvarın üzerine çıkıp şehrin ışıklarını, arkadaşlarımızla birlikte izler, hayal kurardık. Deniz mavi Chevrolet – Impala, üstü açık bir arabamızın olmasını hayal ederdik. Arkadaşlarımızla birlikte bir gün zengin olacağımıza inanırdık. bazı arkadaşlarımız yetişkin olduklarında kumar oynamaya, altın arama ve yasadışı işlere girdiler. Bir kısmı yaşam hakkını kaybetti. Ben de o hayal kıranlar arasındaydım. Ben de zengin olmak, Chevrolet – Impala sahibi olmak istiyordum. Çocuk beynimde bunların bir hayal olduğunu biliyordum. Hayallerimizi ağaçtaki beş kışa benzetirdim. Ayağa kalkıp kuşları yakalamak için koşarsam, kuşlar kaçar ve amacıma ulaşamazdım. Amacıma ulaşamazsam, tüm beklentilerim, hayallerim suya düşerdi, kaybederdim. Arkadaşlarım hayallerine ulaşmak için ağaca doğru koşup kuşları yakalamak istediler. Ben koşmadım, ayağa bile kalkmadım. Onlardan farklı olarak ben kafesteki kuşu besledim. Kafesteki kuş, diplomaydı. Diploma hayallere ulaşmanın en garantili yoluydu. Hayallerin olması önemli ancak hayallere ulaşmak için doğru stratejiyi seçmek ve doğru yere yatırım yapmak daha önemli.”

Yol Ayrımındaki Gençlik kitabından…


Devamını Oku
0
3.6K Görüntülenme
5

Doğan Ceylan  / Eğitim.  / Slider
LGS İçin MEB’in Aldığı Önlemler Yeterli Olacak mı?
Gelecek EğitimdeGelecek Eğitimde Yayınlanma Tarihi 5 Şubat 2020


Bu sene çocuğu 8. sınıfta okuyan velilerin endişesi devam ediyor. Geçmiş yıllara göre sınava girecek öğrenci sayısı oldukça fazla. Bakanlık önlem aldık diyor ama ne gibi önlemler alındığı konusunda bir açıklama yok. Bu belirsizlik doğal olarak sıkıntıya yol açıyor.

Bu yıl kaç öğrencinin 8. Sınıfta olduğu konusu bile farklı şekilde dile getiriliyor. Örneğin CHP verdiği soru önergesinde 1 milyon 870 bin 705 öğrencinin 8. sınıfta olduğunu ve geçen yıla göre % 54 artış olduğunu ifade ediyor. Habertürk Gazetesi Yazarı Pervin KAPLAN yazısında buna yakın olarak 1 milyon 800 bin öğrencinin olduğu ve yaklaşık 1 milyon 600 bininin sınava gireceğini açıklıyor. Bakanlık açıklamasında ise rakam verilmeyip “Liseye başlayacak öğrenci sayısında önemli bir artış var’ deniliyor. İyi de bu kadar önemli bir meselede bir açıklama yapılmaz mı!

8. sınıfta kaç öğrenci var?

Durumu netleştirmek için MEB’in 2012 ile 2018 yılları arasındaki tüm istatistiklerini inceledim. Meselenin daha iyi anlaşılması için her yılın öğrenci sayısını vereyim.

2012 yılında birinci sınıfa kaydolan öğrenci 1.870.705.

2013 yılında ikinci sınıfa devam eden öğrenci sayısı 1.717.472. (153.233 öğrenci azalmış. Muhtemelen veliler 1. Sınıfta çocuklarını bir yıl okula göndermemişler ve sınıf tekrarı olduğundan azalma olmuş.)

2014 Yılında 3. sınıfta 1.696.464.

2015 Yılında 4. Sınıfta 1.695.267

2016 Yılında 5. Sınıfta 1.722.468

2017 Yılında 6. Sınıfta 1.703.917

2018 Yılında 7. Sınıfta 1.687.879

2019 yılında 8. Sınıf istatistikleri henüz yayınlanmadı ama geçen yılla eşit düzeyde (1.687.879) öğrenci olduğu varsayılabilir.

Gerçek öğrenci artışı ve oranı ne kadar?

Geçen yıl 8. Sınıfta 1.204.623 öğrenci vardı. Bu yıl 1.687.879. Artış 483.256 öğrenci Oranı % 40.11.

Geçen yıl LGS’ye 1.029. 555 öğrenci girmişti. Aynı oran bu yıla uygulandığında, bu yıl LGS’ye fazladan 400 bin öğrenci gireceği görülüyor.

Şimdi asıl meseleye gelelim. Milli Eğitim Bakanlığı bu öğrenci artışına çözüm olacak tedbirleri alabildi mi? Bakanlığın Eylül ayında yaptığı bir toplantı ve durumun farkındayız ve tedbir alacağız, açıklamasından sonra bir açıklama gelmedi. Geçenlerde bir soru üzerine Sayın bakanımızın 20 bin derslik yapıldığını ifade etti. Ancak bu derslikler yerel yerleştirme için mi yoksa LGS ile öğrenci alan kurumlar için mi açıklanmadı. Doğal olarak veliler endişeli ve bu konuyu gündeme getirmem için sık sık mesajlar alıyorum.

Eğitimde fırsat eşitliğini sağlama açısından öğrenci artışına paralel olarak bu yıl LGS ile öğrenci alacak tüm liselerin kontenjanlarının da % 40,11 oranında artırılması gerekli.

Fen Liseleri kontenjanı geçen yıl 34.590 idi. Bu yıl 13.870 artış olması gerekli.
Anadolu Liseleri kontenjanı geçen yıl 42.460 idi. Bu yıl 17.030 artış olması gerekli.
Sosyal Bilimler Liseleri kontenjanı geçen yıl 9.420 idi. Bu yıl 3778 artış olması gerekli.
Anadolu İmam Hatip Liseleri kontenjanı geçen yıl 28.770 idi. Bu yıl 11539 artış olması gerekli.
MTAL kontenjanı geçen yıl 24.360 idi. Bu yıl 9770 artış olması gerekli.

Toplamda geçen yıl 139.600 olan kontenjan bu yıl 55.987 artışla 195.587’ye çıkarılmalı.

Şayet kontenjanlar artırılmaz ise geçen yıl sınava giren çocuklarla aynı başarıyı gösteren çocuklar aynı okullara giremeyecek. 2019 yılında sınava girecek çocuklar büyük haksızlığa uğramış olacak.

Liselere Geçiş Sınavı yaklaşıyor. Sınav yaklaştıkça endişeler artıyor. Bakanlığın böyle bir kontenjan artışı yapıp yapmadığı hala belli değil. Bakanlığımızın hem merkezi sınavla hem yerel yerleştirme ile öğrenci alacak kurumlarda almış olduğu tedbirlere ilişkin ayrıntılı bir açıklama yaparak vatandaşı bilgilendirmesi gerekli.


Devamını Oku
0
1.4K Görüntülenme
7

Eğitim.  / Etkinlikler  / Gelecek Eğitimde  / Gelecek.
“Eğitim Teknolojileri Zirvesi” en iyi konuşmacılarla ve ilgi çekici içeriğiyle 7. kez katılımcılarıyla buluşuyor!
Gelecek EğitimdeGelecek Eğitimde Yayınlanma Tarihi 31 Ocak 2020


7 Mart 2020’de Radisson Blu Hotel Şişli’de 7. kez gerçekleşecek olan Eğitim Teknolojileri Zirvesi; eğitim, teknoloji ve iş dünyasını her sene olduğu gibi yine bir araya getirecek. Tüm bu paydaşları bir araya getirmesiyle ve zengin içeriğiyle Türkiye’de alanında ilk ve tek olan zirve, multidisipliner bir yaklaşımla katılımcılara kendilerini geliştirecekleri bir öğrenme ve deneyim ortamı sunuyor.

Sürpriz açılış şovlarına her sene yer veren zirve, bu sene de kapılarını ünlü komedyen Kaan Sekban’ın gösterisi ile katılımcılarına açacak. Bu yılki sloganı “Sürdürülebilir İnovasyon” olan zirvenin ana konuşmacısı Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü UNESCO’da başkanlık yaptığı dönemde oluşturulan Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine öncülük eden UNESCO eski Genel Direktörü Irina Bokova. Aynı zamanda eğitim ve teknoloji alanında çalışmalar yapan 100 değerli konuşmacı sunuculuğunu ünlü radyocu Geveze’nin yapacağı etkinlikte yer alacak. Birçok sunum, panel ve atölyenin yer aldığı zirvede katılımcılar, teknolojinin önde gelen firmaları ve öncü kurumlar tarafından oluşturulan deneyim alanlarında kendilerini geliştirme imkanı bulacaklar.

Eğitim Teknolojileri Zirvesi Koordinatörü Işıl Boy Ergül; teknolojinin hayatımıza girmesiyle birlikte karmaşıklaşan ve hızlanan hayatın getirdiği gerçek ve gerçek olmayanın ayırt edilmesinin zor olduğu, duygusal tepkilerin rasyonel düşüncenin önüne geçtiği bir gerçek sonrası (post-truth) çağda bilimin konuşulacağını belirtiyor ve zirve programında yer alacak konuların bir kısmını açıklıyor: yapay zeka, geleceğin teknolojilerine bakış, kodlama, robotik, stem, sanal ve artırılmış gerçeklik, kurumsal dünyada eğitim teknolojileri, uzaktan öğrenme, kuantum öğrenme, eğitsel veri madenciliği, branşlara yönelik teknoloji entegrasyonu, dijital vatandaşlık. Eğitim, teknoloji ve iş dünyasından katılımcılarıyla 7 Mart 2020’de Radisson Blu Hotel Şişli’de gerçekleşecek olan 7. Eğitim Teknolojileri Zirvesi verimli ve dikkat çeken içeriğiyle şimdiden ilgileri üzerine çekiyor.

Etkinliğin web sitesi: www.etz.com.tr


Devamını Oku
0
1.7K Görüntülenme
9

Eğitim.  / Gelecek Eğitimde  / Gelecek.  / Slider
“OYUN” BAŞLADI!
Gelecek EğitimdeGelecek Eğitimde Yayınlanma Tarihi 10 Ocak 2020


“OYUN 2020” 6 Ocak Pazartesi günü başladı.

25. Yıla Özel Toplam Ödül 50.000 TL

İnsanlarımızın düşünme ve problem çözme becerilerini artırmaya katkıda bulunmak amacıyla Türkiye Zeka Vakfı tarafından her yıl düzenlenen “Türkiye Zeka Oyunları Yarışması OYUN 2020” 25. yaşında.

Milli Eğitim Bakanlığı, ODTÜ ve TÜBİTAK tarafından desteklenen OYUN 2020’a yaş ve eğitim sınırlaması olmadan, okuma yazma ve matematikte dört işlem becerisine sahip olan herkes katılabiliyor.

Büyük ödülü kazanmak için okuma yazma ve dört işlem bilmeniz yeterli

Her yaştan katılımcı tarafından merakla beklenen yarışma 5 kategoride düzenlenmektedir.

Minikler: 6-7-8 yaş ( 2014, 2013 ve 2012 yılında doğanlar. Okuma, yazma ve matematikte dört işlem becerisine sahip olmak gereklidir.) Çocuklar: 9-10-11-12-13 yaş ( 2011,2010,2009,2008,2007 yıllarında doğanlar) Gençler: 14-15-16-17-18 yaş (2006, 2005, 2004, 2003, 2002 yıllarında doğanlar.) Yetişkinler: 19-49 yas arası (2001, …,1971 yıllarında doğanlar.) Emektarlar: 50 yas ve üstü (1970 ve önceki yıllarda doğanlar.)

25. yıla özel toplam ödül 50.000 TL…

Yarışma sonunda her kategorinin birincisine 3.000, ikincisine 2.500, üçüncüsüne 2.000, dördüncüsüne 1.500, beşincisine 1.000’er TL ödül verilecektir. Ayrıca; Final Sınavına katılım hakkı kazananlara Başarı Belgesi, Yarı Final Sınavına katılım hakkı kazananlara Başarı Belgesi (elektronik) Eleme Sınavına katılanlara Katılım Belgesi (elektronik) verilecektir.

Bu tarihleri unutmayın!

“Oyun 2020” Türkiye 25. Zeka Oyunları Yarışması Eleme Sınavı 6 Ocak -25 Şubat 2020 tarihleri arasında internet üzerinden yapılacaktır. 20 Mart-23 Mart 2020 tarihleri arasında gerçekleştirilecek Yarı Final Sınavından sonra 19 Nisan 2020 günü Ankara’da yapılacak Final Sınavı ve Milli Eğitim Bakanlığı’nda yapılacak Ödül Töreni ile son bulacaktır.

“Minikler”, “Çocuklar”, “Gençler”, “Yetişkinler”, “Emektarlar” her yaşa uygun bir zekâ sorumuz var!

Geniş katılımcı yelpazesiyle her yaşa ve her mesleğe hitap eden ve alanında ülkemizin en uzun soluklu yarışması olan Oyun 2020; Eleme, Yarı Final ve Final sınavları 4’ü ortak olmak üzere toplam 10 sorudan oluşuyor. Sözel, sayısal, görsel ve mantık alanlarında orijinal zekâ sorularının yer aldığı yarışmanın soruları her yıl olduğu gibi bu yıl da Türkiye Zeka Vakfı Başkanı Emrehan Halıcı tarafından hazırlanıyor. Halıcı ülkemizde olduğu kadar yurtdışında da zorlayıcı ve yaratıcı zekâ soruları ve oyunlarıyla tanınıyor. Yarışmanın soru kontrol ve itiraz kurulları yurt içinde ve yurt dışında bu alanda üstün başarılar göstermiş olan isimlerden oluşuyor.

Geçmişten günümüze “OYUN” yarışmaları…

25 yıldır yapılan yarışmanın katılımcı sayısı her yıl katlanarak arttı. OYUN 2017’de 29.584 kayıt alan yarışma, OYUN 2018’de her ilin katılımıyla toplamda 38.131 kayıt, OYUN 2019’da 56.202 kayıt ile rekora ulaştı.

Ön eleme sınavı ve kayıtlar 6 Ocak 2020 Pazartesi günü TZV internet sitesi (www.tzv.org.tr) üzerinden online olarak başlayacak ve 25 Şubat’a kadar devam edecektir. Yarışmaya kayıt olan katılımcılar bu süreler içinde www.tzv.org.tr üzerinden soruları yanıtlayabilecekler.

Eleme Sınavında yer alan bazı sorular şöyle:

OYUN 2019’dan Fotoğraflar: http://oyundergisi.tzv.org.tr/oyun2019galeri/
Detaylı Bilgi için: 0312 210 00 20


Devamını Oku
0
1.4K Görüntülenme
2

Eğitim.  / Gelecek Eğitimde  / Gelecek.  / Slider
Mobil Oyun Oynayan Anneler
Gelecek EğitimdeGelecek Eğitimde Yayınlanma Tarihi 28 Aralık 2019


Mobil oyunlar her geçen gün popülerliğini arttırırken, dijital neslin geleceğinin annelerin elinden geçtiğini de hatırlamak gerekiyor. Tahmin edilenin aksine, mobil oyunlar sadece çocuklar ve gençlerin değil, 20’lerden 50’lere her jenerasyondan annelerin de ilgi alanı. Mobil iletişimin öncüsü AdColony ve araştırma dünyasının lideri Nielsen’in iş birliğinde ikinci kez gerçekleşen “Mobil Oyuncular” araştırması sonuçlarına göre, mobil neslin oyun trendlerini belirleyen dijital anneler, ister 20 yaşında olsun, ister 50 yaşında her gün mobil oyun oynuyorlar.

Her geçen gün oyuncu sayısını artıran mobil oyunlar, anneler arasında da bir hayli popüler. AdColony, Nielsen işbirliği ile gerçekleştirdiği “Mobil Oyuncular” araştırmasında, gün geçtikçe dijitalleşen yeni neslin mimarı annelere geniş yer verdi. Annelerin mobil dünyası, oyunlar hakkında doğru bildiklerinizi unutturacak nitelikte. Araştırma, annelerin mobil oyun alışkanlıklarının yanı sıra, çocukların mobil güvenliği hakkında da dikkat çekici verileri ortaya koyuyor.

Dijital Anneler Her Gün Mobil Oyun Oynuyor!

Bu Anneler Günü’nde annelere verecek hediye arıyorsanız ona beğeneceğini düşündüğünüz bir mobil oyun önerin! Gün içinde gerek ofiste gerek evde aynı anda birçok sorumluluğu yöneten anneler, mobil oyunlar ile aktif dinleniyor, mobil oyun oynarken kendilerini rahat, mutlu, heyecanlı ve başarılı hissettiklerini belirtiyorlar. 18 ila 50 yaşındaki anneler ile görüşülen araştırmada, yaş grupları arasında fark gözetmeksizin, %70’i her gün, %98’i her hafta mobil oyun oynadığını belirtiyor.

Anneler Ne Zaman Mobilde Oynuyor?

Dijital çağda dikkat sürelerinin kısaldığını birçok kaynaktan biliyoruz. Eskiden TV izlerken sıkıldığında kanal değiştirme alışkanlığı, yerini TV ile aynı anda mobil cihazla ilgilenmeye bırakıyor. Mobil oyuncu annelerin de yarısına yakını TV’de Film/Dizi izlemek gibi dinlendirici aktiviteleri yaparken aynı anda mobil oyun oynuyor. Anneler mobil oyunlara, gün içerisinde saat 14’ten gece 1’e kadar, 10 ila 30 dakikalık zaman dilimlerini ayırabiliyorlar. En çok tercih edilen zaman aralığı ise %58’lik oran ile 20-23.00 saatleri olarak karşımıza çıkıyor.

Her 10 mobil oyuncu anneden 3’ü, yemek yaparken ve hatta çocuğu ile ilgilenirken de mobil oyun oynadığını belirtiyor. Çocuğu ile geçirdiği zamana mobil oyunları da dahil eden anneler, oyun içerikleri konusunda ise oldukça hassas davranıyorlar.

Mobil Oyuncu Anneler Güvenliği Elden Bırakmıyor

Her çocuk oyun oynamayı sever. Gittikçe dijitalleşen günümüzde dünyaya gelen çocuklar için saklambaç, yakar top gibi anne babaların küçükken oynadıkları oyunlar, yerini mobile bırakmış durumda. Psikologlar da özellikle ilkokul çağına gelmiş çocukların dijital dünyadan tamamen kopmamalarını, sınırlandırılmış süreler ve kontrollü içerik ile dijitalleşmelerini öneriyor. Çocukların davranışsal gelişimi açısından endişe yaratan dijital ortamlar, teknoloji ile barışık anneleri korkutmuyor. Araştırma sonuçlarına göre kendileri de oyun oynayan anneler çözüm yolunu bulmuş bile; mobil oyuncu annelerin %75’i çocukların oynadığı oyun içeriklerini kontrol ediyor ve çocuklarına güvenli bir teknolojik ortam sunarak dijital alanda gelişimlerini desteklemiş oluyorlar.

Araştırmaya göre mobil dostu annelerin büyük çoğunluğu 0-2 yaş aralığındaki çocuklarına mobil oyun oynatmıyor, 3 yaşından itibaren anne babaların cihazları üzerinden kontrollü bir şekilde oynamasına, 12 yaşından itibaren ise çocuğun kendi cihazına sahip olmasına izin veriyorlar.

Mobilde Akıl Oyunları Annelerin Favorisi

Mobil oyunlar ile barışık olan teknolojik anneler, stres atıp eğlenmek istiyor ve zihin boşaltmak için, mobilde beyin jimnastiği yapabilecekleri oyunları tercih ediyorlar. Mobil oyuncu annelerin en çok tercih ettiği oyun tipleri %68’lik oran ile Puzzle’lar ve %62’lik oran ile bilgi oyunları.

Çoklu-görev (multi-task) konusunda yetenekli olan mobil oyuncu anneler, oyun oynarken aynı anda ihtiyaçlarını araştırmaktan da geri kalmıyor. Her 2 mobil oyuncu anneden biri, oyun oynarken gördüğü reklama merak edip tıkladığını belirtiyor. Mobil annelerin %34’ü, mobil oyun oynarken tıkladığı reklamdaki ürün ile ilgili araştırma da yaptığını belirtiyor.

Mobil oyun oynayan annelerin internete bağlandığı tek cihaz akıllı telefonlar değil; %72’si bilgisayar/laptop, %62’si tablet, %13’ü konsol da kullanırken, mobil oyuncu her 2 anneden biri artık televizyonu internete bağlı şekilde kullanıyor.

Dipnot:

*Adcolony ve Nielsen işbirlği ile gerçekleştirilen ”Mobil Oyuncular Araştırması” kapsamında İstanbul, Ankara, İzmir’de yaşayan, 3 ayda bir ve daha sık mobil oyun oynayan 18-50 yaş arası ABC1C2 SES grubu anneler ile cawi yöntem kullanılarak görüşülmüştür.


Devamını Oku
0
1.6K Görüntülenme
6

Eğitim.  / Slider
Yabancı Dilin Yapay Zekâ ile imtihanı: Kim kazanacak?
Gelecek EğitimdeGelecek Eğitimde Yayınlanma Tarihi 21 Aralık 2019


İngilizce öğretmenliği bölümünde öğretmenlik mesleğini öğrenmeye çalışan öğrencilerim, bu dönem okuma becerilerinin öğretimine yönelik mikro öğretim uygulamaları yapıyorlar. Yaklaşık 20 dakika süren bu ders uygulamalarında; öğretmen adayları, öğrenciymiş gibi davranmaları beklenen sınıf arkadaşlarına bir okuma metni üzerinden okuduğunu anlama soruları soruyor ve metni birlikte detaylıca işliyorlar. Bugün işlenen okuma metinlerinden birinin konusu, yapay zekâ uygulamaları sayesinde çeviri yapmak için İngilizce bilmeye ihtiyaç kalınmayacağıydı. Dersin sonlarına doğru, öğrencilerimden biri bu konuyu gündeme getirdi.

“Hocam, gerçekten çeviri için bizim gibi İngilizce bilenlere ihtiyaç kalmayacak mı?

Nasıl olacak?

Her şey çevrilebilir mi?

Bilgisayarlar sizce insanlar kadar iyi çeviri yapabilirler mi?

İngilizce öğrenmeye ilgi azalır mı?”

gibi soruları arka arkaya sıraladı. Yapay zekâ uygulamalarını yakından takip ediyorum. Özellikle Google Translate ile yapılan çevirilerde bu yıl bir iyileşme olduğunu ve her ne kadar mükemmel olmasa da verilmek istenen anlamı büyük oranda karşıladığını biliyorum. Gerçekten bu tür uygulamalar bir insanın yapabileceği mükemmelliğe yakın çeviri yapabilir miydi? İşte bu yazıda; tam olarak yapay zekâdaki ilerlemelerin bir sonucu olarak sayıları gittikçe artan çeviri uygulamalarının ne derece etkili çeviriler yapabildiğini ele alacağım.

Yapay Zekâ nedir?

Yapay Zekâ konusunda araştırmalara sahip olan Prof. Dr. Cem Say’ın “50 Soruda Yapay Zekâ” isimli kitabı, Türkçede edinilebilecek en nitelikli kaynaklardan biri. Yapay zekâ kavramının geçmişteki tohumlarından (Türkçeye Yapay Oyun ismiyle çevrilen “Imitation Game” filmiyle popüler kültürde kendine yer bulan Alan Turing’in katkıları gibi) yıllar içindeki uygulamalarına kadar geniş bir yelpazede bu kavramı tartışan bir başucu kitabı. İlk kez 2 Eylül 1955 tarihinde Nathaniel Rochester ile Marvin Minsky tarafından kaleme alınan resmi başvuru yazısında geçen yapay zekâ kavramının çeşitli tanımları bulunsa da ortak bir tanıma ulaşmak zor. Yapay zekâ en basit haliyle; insana özgü olan mantık yürütme, hareket, konuşma ve ses algılama gibi birçok yeteneğin yapay sistemler aracılığıyla en üst düzeyde kullanılması olarak tanımlanabilir. Dünya Satranç Şampiyonu Garry Kasparov’un 1997 yılında, IBM tarafından geliştirilen Deep Blue 2 isimli bilgisayara yenilmesi yapay zekânın uzanabileceği boyutları anlatan en bilindik örnek. Yapay zekânın hukuktan sağlığa, eğitimden tarıma, işsizlikten güvenliğe kadar yaşamımızı nasıl etkileyeceğini hepimiz heyecanla bekliyoruz. Aslında bu değişikliklerin bir kısmını da yaşıyoruz. Peki, yapay zekânın eğitimdeki faydaları nelerdir?

Yapay Zekâ ve Eğitimde Faydaları

Son yıllarda oldukça popüler olan yapay zekâ kavramı, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ile İstanbul Teknik Üniversitesi arasındaki protokolün sonucu olarak eğitimcilerin de gündemine geldi. Bu bağlamda, yapay zekâ ile öğrencilerin kişisel gelişimlerini destekleyen bireyselleştirilmiş eğitim içerikleri ve ortamlarının oluşturulması hedeflendi. Bunun dışında, Bakanlıkça öğrencilere ilkokuldan itibaren yapay zekâ eğitimlerinin verilmesi amacıyla, okullar ve öğretmenler için eğitim içeriklerinin hazırlanacağı bir proje hayata geçirildi. Türkiye’deki eğitim dünyasında da fark edilen ve üzerine çeşitli yazılar yazılan, konuşmalar yapılan ve MEB nezdinde sayısız uygulamanın yürütüldüğü yapay zekâ, eğitimde ne tür faydalar sağlar? Dünyanın önemli teknoloji liderlerinin bir araya gelerek bu soruya cevap aradıkları forumlarda öne çıkan noktalar şunlar:

1) Yapay zekâ öğrenme sürecine ilişkin kişileştirilmiş bir perspektif kazandırıyor.

2) Yapay zekâ öğrencilerin eksik ve güçlü taraflarını daha kolay fark etmelerine yardımcı oluyor.

3) Yapay zekâ öğrencilerin gelişim süreçlerini yakından izleyebiliyor.

4) Yapay zekâ içerik üretimini daha hızlı destekleyebiliyor.

5) Yapay zekâ niteliğin artmasına ve bilgiye ulaşmanın kolaylaşmasına destek olabilir.

Öyle gözüküyor ki yapay zekânın eğitime özellikle öğrenmenin bireyselleştirilmesi noktasında çok önemli katkıları olabilir. Ancak dilerseniz biz ana odağımız olan çeviri uygulamaları bağlamında yapay zekâyı irdelemeye geçelim.

Yapay Zekâ ve Çeviri Uygulamaları

Thomas Friedman, “Dünya Düzdür” isimli kitabında, dünyanın düzleşmesine (iletişimin hızlanması, fiber-optik kabloların etkili bir şekilde kullanılması ile birlikte Amerika’da yaşayan bir insanla Hindistan’da yaşayan arasında teknolojiye ulaşım açısından pek bir fark kalmaması) neden olan gerekçeleri tek tek sıralıyor. Bu gelişmelerin yapay zekâ, düşünen robotlar, insanların yerine karar veren makineler ile süreceğini ifade ediyor. Pekâlâ, çeviri yapan uygulamalar, birçok kişinin yaşadığı çeviri sorununa çözüm olabilir mi? 2019 yılındaki gelişmeler ışığında çok ciddi ilerlemelerin sağlandığını söylemek mümkün. Ancak bu yine de tam anlamıyla bir memnuniyetin olduğu anlamına gelmemeli. Biz örnekler üzerinden yapay zekâ ve bu tür uygulamaların çekişmesine detaylıca bakalım.

Speexx’in başkanı ve kurucusu Armin Hopp 2019 yılının Mart ayında katıldığı teknoloji forumunda en son geliştirdikleri yapay zekâ tabanlı uygulamayla, telaffuz konusunda özel bir yazılım geliştirdiklerini ve ayrıca yapay zekâyı kullanıcının davranışlarını tahmin etmekte de kullandıklarını söyledi. Bu konudaki bir diğer ilginç gelişme ise, İngilizce öğrenmek için üretilmiş Sohbet Robotu Uygulamaları. Yine yapay zekâ mantığıyla kurgulandığı söylenen bu robotlar, iletişime geçeceği bireylerin İngilizce seviyelerini tespit ettikten sonra onlarla sohbet ediyor. Bu uygulamadan sonra, Google’nin yapay zekâ ile ilgili önemli bir diğer adımı ise Translatotron isimli ürününü tanıtması oldu. 15 Mayıs 2019 tarihinde detayları paylaşılan bu uygulama, üç adımlı bir çeviri işlemini takip ediyor. Önce konuşmayı yazıya döküyor, sonra yazıyı çeviriyor ve elindeki yazıyı okuyor. Yeni geliştirilen versiyon, metin kısmını tamamen pas geçiyor ve konuşmayı bir spektograma çeviriyor. Spektogram, ses frekanslarını gösteren bir görsel. Sistem daha sonra hedef dilde yeni bir spektogram oluşturup onu okuyor. Çeviriler de mükemmel olmaktan uzak ancak ilk adımlar olarak göz önüne alındığında oldukça dikkat çekici.

Bu uygulamaların hepsinin ortak amacı insana ihtiyaç duymadan gerek sözel gerekse yazılı metinleri bir insanın çevirebileceği kadar iyi çevirmek ve bu anlamda insanların üstündeki dil öğrenme baskısını ortadan kaldırmak. Öyleyse yanıtlanması gereken soru da şu oluyor:

Yapay Zekâ her şeyin anlamlı bir şekilde çevrilmesine imkân tanır mı?

Bu sorunun yanıtı o kadar da kolay değil. İsterseniz yapay zekâ teknolojisinin çeviri sürecinde insanlardan hangi noktada ayrıldığını ve insanlar kadar iyi çeviri yapamayacağını sizin de şu anda bile deneyeceğiniz örneklerle ele alalım:

1- Amerika’da bir doktora dersinde, edimbilim ve dil öğrenimine etkisi üzerine okuduğumuz makalelerin analizini yapıyorduk. Dersin bir noktasında, bu konularla son derece önemli dergilerde yazıları bulunan Profesör, bize “you can say that again” (şunu tekrar söyleyebilirsin) dedi. Biz de, bağlamdan kopuk olan bu ifade karşısında biraz şaşırdık ve benimle birlikte diğer üç ana dili İngilizce olmayan öğrenci, profesörün bu ifadesini tekrarlayarak “you can say that again” diye karşılık verdi. Ancak ana dili İngilizce olan sınıf arkadaşlarım, bu ifadeyi “Ok” şeklinde cevapladı. Bu küçük deney bittikten sonra, profesör, “you can say that again” ifadesinin aslında “I agree with you (sana katılıyorum)” anlamına geldiğini söyledi. İletişimde dil kullanımının, özellikle cümlelerle kullanıldıkları bağlam ve durumlar arasındaki ilişkileri inceleyen edimbilim, cümle yapılarının konuşan ve dinleyen arasındaki ilişkiden nasıl etkilendiğine odaklanmaktadır. Bu cümleyi bugün yapay zekâ uygulamalarından birine yazıp çevrilmesini isterseniz- ben denedim ve başarılı olamadı- bu uygulamaların hepsinin benim yıllar önce düştüğüm hataya düşeceğini göreceksiniz.

2- Yine Amerika’da bulunduğum sırada, uygulamalı dilbilim alanındaki önemli profesörlerinden birinin evine diğer lisansüstü öğrencilerle birlikte davet edilmiştim. Ev, doğanın içinde bir gölün hemen yanındaydı. Ben de istemsiz bir şekilde, “Quiet a view! The nature is calling me” (Ne harika bir manzara! Doğa beni çağırıyor) cümlelerini kurdum. Cümlelerimin bitmesiyle birlikte odada bulunanların kahkahalarını işitince yanlış bir şey yaptığımı anladım. Meğer “the nature is calling me”, İngilizce “nature calls” şeklinde kullanılıyormuş ve “acilen lavaboya gitmem gerekiyor” anlamına geliyormuş. Bu keyifli anı, bize her zaman dil öğreniminin dilbilgisinden oluşmadığını, kelimeleri, yapıları yan yana dizerek anlamlı bir ilişki serisi kurulamayacağını gösteriyor. Bu ve benzeri ifadelerin çevrilmesi boyutu ise tam olarak bu uygulamaların birincil anlama odaklandığını ve ikincil anlamları çeviremediğine işaret ediyor.

3- Prof. Dr. Say’ın kitabında da verdiği örnek olan dünyaca ünlü dilbilimci Noam Chomsky’in bir gazeteye verdiği mülakatta söylediği bir cümlenin bağlamından çok uzak bir şekilde çevrilmesidir. Chomksy siyasi ilişkiler açısından kurduğu cümlesindeki “her şey süt liman” ifadesinin “milk port” şeklinde çok anlamsız bir şekilde paylaşılması ve bunun ilgili gazete tarafından sanki Chomsky “milk port” ifadesini kullanmış gibi gösterilmesi de yapay zekâ ve çeviri arasındaki ilişkinin ilginç bir hikâyesi olarak tarihe not düştü. İngilizce “süt” anlamına gelen “milk” ile “liman” anlamına gelen “port” yan yana geldiğinde Türkçemizde “dalgasız, durgun, gürültüsüz, olaysız” anlamında kullanılan sütliman ifadesiyle “milk port” ifadesinin yakından uzaktan ilişkisi yoktur. Anlamsal olarak ele aldığımızda, iki kelimenin yan yana gelip İngilizcede aynı anlama gelmesini beklemek de yine yapay zekânın şimdilik beceremediği noktalardan biri oldu.

4- Bu satırları yazarken yeğenimin jimnastik kursundayım. Antrenörün öğrencilerden birine “aferin sana” dediğini duydum. 6 yaşındaki öğrenci tarafından bu bir tebrik olarak algılanırken aslında öğretmenin vermek istediği mesaj tam olarak şu: “Bir o eksik kalmıştı, aferin sana, onu da tamamladın oldu” anlamında bir yergi söz konusuydu. Hepimiz “aferin sana” ifadesinin yergi olarak kullanıldığı bağlamları biliriz, bunları kullanmışızdır. Hemen bu ifadeyi yapay zekâ mantığıyla oluşturulan uygulamalardan biri üzerinde denediğimde “Good for you” çıktı. Bir adım daha öteye geçerek bu sefer uygulamaya bir bağlam daha verdim, “Bunu defalarca gösterdim. Hala olmuyor. Aferin sana” cümlelerini girdiğimde ise İngilizce çevirisindeki “good for you” ifadesi daha anlamsız bir şekilde bağlam dışı kaldı.

Semantik anlamın ötesinde dil kavramıyla toplumsal olgular arasındaki ilişkilere, birbirlerini nasıl etkilediğine ve toplumsal normlarla şekillen dil kullanımına odaklanan sosyo-pragmatik anlamları ve direkt söylenmektense ima içeren çevirilere ulaşmak zor. Bir kelimeyi hedef dildeki karşılığıyla değiştirmek aslında bir çevirmenin en kolay işiyken yukarıdaki boyutlarla derin bir anlama ulaşmak hiç de kolay değil. Zira bir dildeki kelime başka bir dilde farklı anlamlarda birçok karşılığı olduğundan bilgisayara doğru seçeneği buldurmak için gramer yetmiyor. İnsanlar, bir bağlam içinde daha önceden kurulan cümlelerle yeni kurulan cümleler arasında bir ilişki kurup verilmek istenen mesajı anlamlandırma noktasında herhangi bir sıkıntı yaşamaz iken bu tür sistemlerin verilen metinleri (sözel veya yazılı) bağlamsal ilişkilerden uzak bir şekilde ele aldığı görülmektedir. Acaba konuşmacının zihninden ne geçiyor sorusuna cevap vermede yetersiz kalıyor.
Neden her şeyi çeviremiyor?

Bunun aslında temel olarak üç nedeni var;

1) Ana dil konuşmacılarının her zaman kendi ana dillerini kusursuz konuştuklarına dair bir inanış vardır. Ancak çok iyi biliyoruz ki Türkçe konuşurken dilbilgisi anlamında pek çok şeyi yanlış kullanma eğilimindeyiz. Yapay zekâya bu ve benzeri yanlışlar eklenmediği sürece bunların bağlama uygun bir şekilde çevrilmesi pek mümkün olmayacaktır. Bir cümleyi başka bir dile çevirirken cümlenin sözdizimsel formun korunması her zaman olumlu sonuçlar vermeyebiliyor. İnsanlar olarak bizler, önce okuduğumuz dildeki cümlenin anlamını deşifre ederiz, sonra ise çeviri yapılacak dile kodlarız.

2) Bir metnin dil yeterliği anlamındaki seviyesi sadece içerdiği söz varlığı ve söz dizimi çeşitliliğiyle ölçülmez. Sosyo-pragmatik yükü, içerdiği kültürel unsurlar, iletişimsel söylem parçacıkları ve genel bilişsel yükünü de dikkate alarak anlamsal karşılığı uygun olabilecek çeviriler yapılmalıdır. Ancak sadece ama sadece söz varlığı ve dilbilgisi açısından oluşturulan metinler her zaman eksik kalacaktır.

3) Bir kelimenin anlamını doğru bir şekilde çevirmek için kelimenin geçtiği cümlenin geri kalanındaki yerlere de bakmak gerekecektir. İnsanlar, doğal akışı içinde sürdürülen iletişimin doğasını içselleştirip birçok farklı değişkeni aynı anda yorumlama ve bunlardan doğru anlamı büyük oranda çıkarmada bilgisayarlardan daha başarılılar.

Bu analizlerden de anlaşılacağı üzere; yapay zekâ çeviri alanında çok önemli işlevleri yerine getirme gücüne sahip. Bunu geldiğimiz bu noktada inkâr etmek anlamlı olmayacaktır. Mühendislerin bu konudaki çalışmalarının özellikle söz dizimsel olarak birbiriyle benzerlik gösteren diller için nispeten daha olumlu sonuçlar verdiğini de görüyoruz (İngilizceden Fransızcaya yapılan çeviriler İngilizceden Türkçeye yapılan çevirilerden daha başarılı oluyor). Ancak farklı yapıda diller için (farklı dil ailesinden gelen Türkçeden İngilizceye yapılan çeviriler) aynı şeyi söylemek mümkün değil. Sonuç olarak, bu potansiyelin en azından 2019 yılı itibarıyla insan faktörünü geçemediğini söyleyebiliriz. Dolayısıyla yazımın hemen başındaki öğrencimin merak ettiği sorunun cevabı şimdilik hayır, yani yapay zekâ uygulamaları İngilizce öğrenmeye duyulan ihtiyacı azaltmayacak. Ancak şunu kabul etmek zorundayız: Bu uygulamalar, sanatsal boyut içermeyen, teknik konularla ilgili olmayan çevirileri- anlamsız öbek yığınları da olsa- pekâlâ yapabilecek. Ancak alanı iyi bilen çevirmenler tarafından yapılmış çevirilere ulaşması zor gözüküyor. Shakespeare’nin “Bir Yaz Gecesi Rüyası” isimli oyununu “Bahar Noktası”, “Hamlet’in” meşhur “Olmak ya da olmamak! İşte bütün mesele bu” repliğini “Bir ihtimal daha var; o da ölmek mi dersin” diye çeviren Türk edebiyatımızın önemli şairlerinden Can Yücel’in sanatsal estetiğine ulaşmaları ne mümkün.

Severek takip ettiğim Bilim ve Teknik dergisinin 2019 Aralık sayısında bulunan yapay zekâyı kandırmak başlıklı bir yazıda da, yapay zekâyı eğitmek için kullanılan derin öğrenmeyle ilgili çeşitli sorunların olduğu ve verilerdeki ufak tefek oynamaların beklenmedik ve telafisi zaman zaman pek de mümkün olmayan hatalara sebebiyet vereceğinden söz ediliyor. Prof. Dr. Say’ın, yapay zekâ tanımıyla ilgili soruyu cevaplarken kendisinin 20 yıl önceki bir yazısından örnek vererek artık bu tanımın pek geçerli olmadığını ifade etmesi gibi belki ben de 20 yıl sonraki yapay zekâ ile ilgili gelişmelerin sonucu olarak her türlü ortamda konuşmacının zihninden geçenleri de okuyarak doğru bağlam içinde cümleler kurabilen ve bunları en uygun şekilde çevirebilen makinalara hayranlıkla bakacağım. Kim bilir?

Prof. Dr. Cem Balçıkanlı
Gazi Üniversitesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü

Kaynaklar

Avcı, H. (2019) Dil Öğrenmek, Yapay Zekâ ile Sorun Olmaktan Çıkabilir. https://www.webtekno.com/dil-ogrenmek-yapay-zeka-ile-sorun-olmaktan-cikabilir-h65064.html web sayfasından 24.11.2019 tarihinde indirildi.

Friedman, T. L. (2016) Dünya Düzdür. Boyner Yayınları: İstanbul

Derin Öğrenme(Deep Learning) Nedir ve Nasıl Çalışır? https://medium.com/@nyilmazsimsek/derin-%C3%B6%C4%9Frenme-deep-learning-nedir-ve-nas%C4%B1l-%C3%A7al%C4%B1%C5%9F%C4%B1r-2d7f5850782 web sayfasından 25.11.2019 tarihinde indirildi.
Google’ın ‘Translatotron’u İle Sesiniz Yabancı Bir Dile Çevrilebilecek https://www.matematiksel.org/googlein-translatotronu-ile-sesiniz-yabanci-bir-dile-cevrilebilecek/ web sayfasından 23.11.2019 tarihinde indirildi.

MEB, “Eğitimde Yapay Zeka Uygulamaları için İTÜ ile e sıkıştı. https://www.meb.gov.tr/meb-egitimde-yapay-zeka-uygulamalari-icin-itu-ile-el-sıkıstı/haber/18720/tr web sayfasından 20.11.2019 tarihinde indirildi.

MEB okullarda “yapay zeka” eğitimi için kolları sıvadı. https://www.aa.com.tr/tr/egitim/meb-okullarda-yapay-zeka-egitimi-icin-kollari-sivadi/1597733 web sayfasından 18.11.2019 tarihinde indirildi.

McCourt, D. (2019) AI-powered language learning is more than just a buzzword https://www.androidpit.com/interview-ai-powered-language-learning web sayfasından 19.11.2019 tarihinde indirildi.

Nguyen, Q. & Vanaer C. (2019) İngilizce Öğrenmek için Robotlarla Sohbet Et! Seni Asla Yargılamayacak 5 Sohbet Robotu https://www.fluentu.com/blog/english-tur/ingilizce-ogrenmek-icin-robotlarla-sohbet-et/ web sayfasından 25.11.2019 tarihinde indirildi.

Ocak, M. E. (2019). Yapay Zekâyı Kandırmak. Bilim ve Teknik. 53 (625) 28-36

Say, C. (2019). 50 soruda yapay zekâ. Bilim ve Gelecek Kitaplığı: İstanbul

What Benefits Will AI Bring To Education? 19 Experts Share Their Insights https://www.disruptordaily.com/ai-benefits-education/ web sayfasından 18.11.2019 tarihinde indirildi
Yapay zekâ yabancı dil öğrenme ihtiyacını ortadan kaldırır mı? (2017) https://erginhoca.com/2018/05/12/yapay-zeka-yabanci-dil-ogrenme-ihtiyacini-ortadan-kaldirir-mi/amp/ web sayfasından 27.11.2019 tarihinde indirildi.

Yapay zekânın yeni kahramanı AlphaGo, go ustası Lee Sedol’u altetti. https://webrazzi.com/2016/03/10/yapay-zekanin-yeni-kahramani-alphago-go-ustasi-lee-sedolu-altetti/ web sayfasından 30.11.2019 tarihinde indirildi.


Devamını Oku
0
5.4K Görüntülenme
4

Eğitim.  / Gelecek Eğitimde  / Slider
Ebeveynlere Dijital Dünya ve Okul Başarısı Hakkında Tavsiyeler
Gelecek EğitimdeGelecek Eğitimde Yayınlanma Tarihi 29 Kasım 2019


Kıymetli Anne Babalar,

İnternet ve bilgisayar uzun yıllardan beri hayatımızda yer alıyor. Yakın tarihte teknolojinin hızlı gelişmesi ile bunlara tablet ve akıllı telefonlar da eklendi. Bu nesneler gün geçtikçe hayatımızın büyük bir alanını ele geçirmeye başladı. İşlerimizi kolaylaştırdıkları gibi buna engel de olabilmekteler. Bazı iş yerleri eleman arıyorken ‘‘akıllı telefon kullanmayan’’, ‘‘sosyal medya hesabı olmayan’’ vb. şartlar isteyebiliyor. Hatta bazı kurumlar çalışma ortamında telefon kullanımını yasaklayabiliyor. Sadece iş hayatında değil ülkemizde ve yurt dışındaki pek çok okulda ders saatleri içinde telefon kullanımı yasaklanmış durumda.

Akıllı cihazların gelişmesi ile birlikte ilk olarak 2004 yılında Facebook ile birlikte tanıştığımız “Sosyal Medya”, artık sosyalleşmenin de ötesine geçti. Twitter, Instagram, Snapchat, Youtube gibi farklı platformlar sayesinde arkadaşlarınızla iletişime geçebildiğiniz gibi bilmediğiniz bir konuda bilgi edinebilir, Türkiye ve dünyadaki gelişmelerden anında haberdar olabilirsiniz.
Ekranlardan sürekli bir şeyler geçmekte ve bunlar zamanımızı almaktadır. Veri akışı ve görselin gözlerimizin önünden çok hızlı akıp geçişi, algılarımızı da değiştirdi. Sosyal medyada fazla zaman geçiren kişilerin algı ve dikkat süreleri de kısalmış durumda. Bu aynı zamanda zekâ gelişimine ve hafızaya olumsuz tesir ediyor. Öğrencilerin derslerine daha az vakit ayırmasına veya derslere karşı ilgisiz kalmasına neden oluyor.

Akşam geç saatlere kadar oyun oynayan çocuklar, şiddet ögelerine maruz kalmakta sonrasında ise saldırgan davranışlar sergilemektedirler. Aynı zamanda uykusuz kalmaları nedeniyle melatonin hormonun az salgılanması uyku bozukluğunu ortaya çıkarmakta, ruhsal durumlarını olumsuz etkilemekte ve akademik başarılarının da gerilemesine neden olmaktadır. Dijital aletlerin gelişmesi ile birlikte hayatımızın kolaylaştığı, teknolojik cihazların bize ciddi anlamda destek olduğunu inkâr edemeyiz. Fakat dijital dünyanın ölçüsüz ve aşırı kullanımı sadece çocuklara değil yetişkinlere de zarar vermektedir.

Ortaya çıkabilecek olumsuz etkilerden korunabilmek için birlikte bazı kararlar alabilmeli ve ortak hareket etmeliyiz. Akıllı telefon ve sosyal medya kullanımını kısıtlamalı, aile içi sosyal aktivitelere daha fazla zaman ayırmalıyız. Hele sınava hazırlanan öğrenciler için akıllı nesnelerden ve sosyal medyadan olabildiğince uzak kalmalarını tavsiye ediyoruz.

Muammer Taşdelen
Psikolog


Devamını Oku
0
2.6K Görüntülenme
7



*/