İnsanlığın en eski klişelerinden biri. Eğitimciler bunu görmezden geliyor.
Bir eğitim başarısını yükseltmek için kurulan stratejide, uyku üst sıralarda olmalıdır. Bura rağmen eğitim söyleminde uykunun yeteri kadar kullanılmadığını duyuyorsunuz. Müfredat ve değerlendirme, pedagoji ve davranış yönetimi konusundaki tüm tartışmalar için, günlük hayatımızı akut bir şekilde etkileyen bir konuya çok az dikkat edilmektedir.
Matthew Walker’ın “Niçin Uyuruz” kitabından esinleniyoruz. Görünen o ki uyku zihinsel ve fiziksel refahımızın her yönü için hayati öneme sahip. Walker’ın uzmanlığı sinirbilimde yatmaktadır ve iyi araştırılmış çalışması sadece uyuduğumuz miktarın değil, aynı zamanda uyku düzenimizin tutarlılığının yanı sıra uykumuzdan ödün vermenin yol açtığı düşüncedeki yanlışlığı ortaya koymaktadır. Okuduktan sonra, kronik uyku yoksunluğum olduğuna ikna oldum. Walker, sabah kahvesi rutinime ve ara sıra kestirdiğim şeylere yansıtmamı sağladı. Walker’ın kitabı bir uyandrıma çağrısı olmuştur (içtenlikle söylüyorum).
Walker, uykunun problem çözme için çok önemli olduğunu öne sürüyor. Öğrencilerim bir matematik problemine takıldıklarında, onun hakkında düşünmek , önereceğim tek bilgeliktir. Bu atasözü geçmişte bana iyi hizmet etti ve şimdi, Walker’in araştırması sayesinde güçlü bir nörolojik temele sahip. Walker, problem çözmenin uykunun REM aşamasında sorunsuz bir şekilde ortaya çıkabileceğini gösteriyor. Bu kritik bilinç aşamasında, bireysel bilgi parçaları arasında yeni bağlantılar kurarız. Bir REM uykusunda, fikirlerimizin kristalleştiği ve yeni, üretken düşüncelerde yeniden birleştiği yerdir. Uyku ile ilham arasındaki bağlantı o kadar yaygındır ki, üzerinde uyku ifadesi çoğu dilde mevcuttur.
Walker, sadece problem çözenlerin problemi uzun sürekli anlama ile çözdüklerini belirtiyor. Thomas Edison’un, kuvveti bir el sanatına dönüştürdüğü biliniyor – en derin kavrayışının bilinçli ve bilinçsiz devletler arasındaki tatlı noktadan geldiğine inanıyordu. Gücünü kestiği sırada bir demet bilyalı yatağı tutabiliyordu, böylece derin bir uykuya daldıklarında, yere düşüp yere çarpacaklar – elverişli anda onu uyandırdılar.
Fransız bilge Henri Poincare “matematiksel buluşta bu bilinçsiz çalışmanın rolü bana tartışılmaz görünüyor” demiştir.
“Uyu” , halkın bilgeliği olarak geçer, ancak geçmiş ve son zamanların en üretken düşünürlerinin habercisi olduğu ve şimdi de sinirbilimiyle güçlendirildiği bilinmektedir.
Hadamard’a cevap veren Albert Einstein, “üretken düşüncede temel özellik” olan “birleştirici oyun” dan bahsetti: “ Bana tam bilinç dediğiniz şeyin, asla tam olarak gerçekleştirilemeyen bir sınır durumu olduğu söyleniyor.” Merak edilecek bir şey değil aslında, George Polya, onun klasiği olan “Nasıl Çözülmeli? – How to Solve It”‘de, öğrencilere bir problemin ağına yakalandıklarında “yastığınıza danışmanlık yapmalarını” tavsiye etti.
Tartışmayı günümüze getiren matematikçi Andrew Wiles, “3B” mantrasının odalarından birini, üretken içgörülere girmeye izin vermenin önemine saygı göstererek, Yatağa (Otobüs ve Banyo ile birlikte) ayırıyor .
Uyku, halk hikmeti olarak geçecekti, ancak geçmiş ve son zamanların en üretken düşünürlerinin habercisi olduğu ve şimdi sinirbilimiyle güçlendirildiği dışında. Kasıtlı uyku düzenleri ile problem çözme ve yaratıcılık gibi temel matematiksel düşünce ilkeleri arasındaki bağlantı kaçınılmazdır.
Öyleyse eğitim neden uykuyu tasarımının merkezî bir parçası olarak benimsememiştir?
Uykunun önemini kabul etmek, eğitim sisteminin öğrencilerin çeşitli uyku düzenlerine adapte olması gerektiği anlamına gelir. Walker’ın kitabından aldığım en önemli kavram, sirkadiyen ritim (circadian rhythm) ya da vücut saati.
Vücudumuz biyolojik gelişme durumumuza bağlı olarak farklı saatlerde yükselip uyumaya yatkındır. Ergenler, sabahın erken saatlerinde, çocuklara ve genç yetişkinlere kıyasla, uyanma konusunda çok daha zor zamanlar geçirir, çünkü vücut saatleri, uyumak gerektiğini belirtir. Ergenlerin tembel olması değil; sabahın ortasındaki derslerde sürüklenme eğilimleri, kısmen doğal uyku rutinlerinden mahrum bırakılmasının bir sonucudur. Eğitimin öğrencilerinin ihtiyaçlarını karşılaması için, zaman çizelgeleri değişmek zorunda kalacaktı – erken başlamak ve bitirmek lise öğrencileri için doğal uyku ritimlerine daha iyi uyar. Ancak uyarlanabilir ders çizelgesi, standartlaştırılmış eğitim modelimize uymuyor.
Uyku, bugünün eğitim sisteminin ölçüm paradigmalarına da borç vermez. Eğitim sistemi elinden gelenin ne olduğunu ölçmeye ve daha sonra sadece ölçülenlere önem verilmesine bağlı. Sorun çözme niteliğinin – çoğu bilincini kaybetmiş düşünceye dayanan – bütünsel ve yazılı değerlendirme araçlarının ötesinde olduğu açık olmalıdır.
Öğrencilerin belirli bir süre içinde problem çözme becerilerini ( PISA’ya bakarken) yakalamayı amaçlayan herhangi bir zamanlanmış sınav, sinirbilimin bulgularıyla, terimler açısından bir çelişkidir. Uykuyu kucaklamak, öğrencilerin düşüncesinin her nüansını ölçmek için boşuna çaba sarf etmeyi bırakmak anlamına gelir. Eğitim, dosdoğru kanıta dayalı olmak zorunda. Eğer kanıta dayandırılmaz ise nörobilim çıkar anlayışı göz ardı edilir.
Uykunun önemi şu ana kadar – eğitim politikası üzerindeki yük, uygulama ve adaptasyonu – reddedilemez. Bilinçaltının gücünden hala şüphe duyuyorsanız, Walker’in kitabını okumanızı ve bunun üzerinde yatmanızı öneririm.
Orijinal Metin: https://medium.com/s/story/why-sleep-on-it-is-the-most-useful-advice-for-learning-and-also-the-most-neglected-86b20249f06d, Junaid Mubeen
